ภารกิจแต่งเพลงจากวรรณกรรมอิสานเรื่อง ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

แต่งเพลงจากวรรณกรรมเรื่อง ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

จากวรรณกรรมท้องถิ่นเรื่อง ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

ทำนอง: เพลงกาษานาคา

ศิลปิน: วรนุช  วงษ์สวรรค์

ชื่อเพลง   ลูกสำนึกผิด(ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่)

ในตำนานอดีตที่มีเรื่องราว  ของลูกชายที่ทำร้ายแม่สิ้นชีวัน

ก่องข้าวน้อยที่มี ลูกกลัวกินไม่อิ่มนั้น

จับแอกพลัน ทุบตีแม่นั้นทันใด

เป็นเวรกรรมที่ลูกได้ทำต่อแม่

ขอใช้กรรมในชาตินี้ที่ลูกทำไว้  เพื่อให้แม่ไปดี

ที่ทำร้ายโปรดอภัย จากนี้ไปจะขอทำแต่ความดี

*ลูกจะสร้างเจดีย์นี้ ให้แม่ด้วยใจ ในสิ่งที่ทำลงไป

เพื่อจำใส่ใจลูกเอง แม่อยู่ไหนขอจงอโหสิกรรมให้กัน

เพื่อให้ลูกได้พบทางที่สว่าง

น้ำตาลูกที่ไหลคงมีไม่พอ สิ่งที่ทำกับแม่นั้นมันช่างโหดร้าย

เพราะความหิวโหยจนไม่ฟังคน ไม่ฟังใคร

จะคิดได้ก็สายไปแล้วแม่เอย...

*ลูกจะสร้างเจดีย์นี้ ให้แม่ด้วยใจ ในสิ่งที่ทำลงไป

เพื่อจำใส่ใจลูกเอง แม่อยู่ไหนขอจงอโหสิกรรมให้กัน

เพื่อให้ลูกได้พบทางที่สว่าง

น้ำตาลูกที่ไหลคงมีไม่พอ สิ่งที่ทำกับแม่นั้นมันช่างโหดร้าย

เพราะความหิวโหยจนไม่ฟังคน ไม่ฟังใคร

จะคิดได้ก็สายไปแล้วแม่เอย...

นางสาวนิตยา  กลางนา ปี3 หมู่ 1 รหัสนักศึกษา 57210406102

ภารกิจพิเศษ

ภารกิจพิเศษ

วรรณกรรมท้องถิ่น เรื่อง ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

บทที่1

สรุปเนื้อหานิทานพื้นบ้านเรื่องก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

นิทานก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ที่ถูกเล่าสืบต่อกันมามีดังนี้ หนุ่มชาวนาชื่อทอง (บางแห่งก็ไม่กล่าวถึงชื่อ) ทองออกไปทำนาตั้งแต่เช้าจนสาย แต่แม่ก็ยังไม่มาส่งข้าวสักที ทองหิวข้าวจนตาลายด้วยอารมณ์ชั่ววูบทำให้เขากระทำการมาตุฆาตมารดา ด้วยสาเหตุเพียงแค่ว่า ก่องข้าวที่แม่เอามาส่งนั้นดูเหมือนจะน้อยไป ไม่น่าจะพอกิน แต่เมื่อทองกินข้าวอิ่มแล้ว ข้าวยังไม่หมดทองจึงได้สติสำนึกผิดที่ฆ่าแม่ตนเอง จึงสร้างธาตุก่องข้าวน้อยขึ้นมา เพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศลขออโหสิกรรมและล้างบาปที่ตนกระทำ

ครั้งหนึ่งเมื่อหลายร้อยปีมาแล้วที่บ้านตาดทอง ยโสธรในฤดูฝนมีการเตรียมปักดำข้าว ทุกครอบครัวจะออกไปไถนาเตรียมการเพาะปลูก ครอบครัวของชายหนุ่มคนหนึ่งกำพร้าพ่อ ไม่ปรากฏชื่อหลักฐาน ก็ออกไปปฏิบัติภารกิจเช่นเดียวกัน   วันหนึ่งเขาไถนาอยู่จนสาย ตะวันสูงขึ้นแล้วรู้สึกเหน็ดเหนื่อยอ่อนเพลียมากกว่าปกติ และหิวข้าวมากกว่าทุกวัน ปกติแล้วแม่ผู้ชราจะมาส่งข้าวกล่องให้ทุกวัน แต่วันนี้กลับมาช้าผิดปกติ เขาจึงหยุดไถนาเข้าพักผ่อนอยู่ใต้ต้นไม้ ปล่อยเจ้าทุยไปกินหญ้า สายตาเหม่อมองไปทางบ้าน รอคอยแม่ที่จะมาส่งข้าวตามเวลาที่ควรจะมา ด้วยความรู้สึกกระวนกระวายใจยิ่งสายตะวันขึ้นสูงแดดยิ่งร้อน ความหิวกระหายก็ยิ่งทวีคูณขึ้น    ทันใดนั้นเขามองเห็นแม่เดินเลียบตามคันนาพร้อมกล่องข้าวน้อยๆ ห้อยต่องแต่งอยู่บนเสาแหรกคาน เขารู้สึกไม่พอใจที่แม่เอากล่องข้าวน้อยนั้นมาช้ามาก ด้วยความหิวกระหายจนตาลายอารมณ์พลุ่งพล่าน เขาคิดว่าข้าวในกล่องน้อยนั้นคงกินไม่อิ่มแน่ จึงเอ่ยต่อว่าแม่ของตนว่า “อีแก่ ไปทำอะไรอยู่จึงมาส่งข้าวให้กูช้านัก ก่องข้าวก็เอามาแต่ก่องน้อยๆ กูจะกินอิ่มหรือ“ผู้เป็นแม่เอ่ยปากตอบลูกว่า “ถึงก่องข้าวจะน้อยก็น้อยต้อนแต้นแน่นในดอกลูกเอ๋ย…ลองกินเบิ่งก่อน”

ความหิว ความเหน็ดเหนื่อย ความโมโห หูอื้อตาลาย ไม่ยอมฟังเสียงใดๆ เกิดความโมโหหิว คว้าไม้แอกน้อยเข้าตีแม่ที่แก่ชราจนล้มลง แล้วก็เดินไปกินข้าว กินข้าวจนอิ่มแล้ว แต่ข้าวยังไม่หมดกล่อง จึงรู้สึกผิดชอบชั่วดี รีบวิ่งไปดูอาการแม่ และเข้าสวมกอดแม่…อนิจจา แม่สิ้นใจไปเสียแล้ว!!

ชายหนุ่มร้องไห้โฮ สำนึกผิดที่ฆ่าแม่ของตนเองด้วยอารมณ์เพียงชั่ววูบ ไม่รู้จะทำประการใดดี จึงเข้ากราบ นมัสการสมภารวัดเล่าเรื่องให้ท่านฟังโดยละเอียด สมภารสอนว่า “การฆ่าบิดามารดาผู้บังเกิดเกล้าของตนเองนั้นเป็นบาปหนัก เป็นมาตุฆาต ต้องตกนรกอเวจีตายแล้วไม่ได้ผุดไม่ได้เกิดเป็นคนอีก มีทางเดียวจะให้บาปเบาลงได้ก็ด้วยการสร้างธาตุก่อกวมกระดูกแม่ไว้ ให้สูงเท่านกเขาเหิน จะได้เป็นการไถ่บาปหนักให้เป็นเบาลงได้”

เมื่อชายหนุ่มปลงศพแม่แล้ว ขอร้องชักชวนญาติมิตรชาวบ้านมาช่วยกันปั้นอิฐก่อนเจดีย์บรรจุอัฐิแม่ไว้ จึงให้ชื่อว่า “ธาตุก่องข้างน้อยฆ่าแม่” ตราบจนทุกวันนี้

                                                               

ที่มาและความสำคัญ

ธาตุก่องข้าวน้อย หรือที่นิยมเรียกกันว่า พระธาตุก่องข้าวน้อย หรือ พระธาตุวัดทุ่งสะเดา เป็นเจดีย์เก่าแก่ศิลปะแบบขอม ตั้งอยู่ วัดทุ่งสะเดา บ้านสะเดา ตำบลตาดทอง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 9 กิโลเมตร ไปตามทางหลวงหมายเลข 23 (ยโสธร-อุบลราชธานี) กิโลเมตรที่ 194 เลี้ยวซ้ายไปอีก 1 กิโลเมตร

ธาตุก่องข้าวน้อยเป็นเจดีย์ก่ออิฐถือปูน รูปทรงแปลกไปจากเจดีย์โดยทั่วไป คือมีลักษณะเป็นก่องข้าว องค์ธาตุเป็นเจดีย์เหลี่ยมย่อมุมไม้สาม ฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้างด้านละ 2 เมตร ก่อสูงขึ้นไปประมาณ 1 เมตร ช่วงกลางขององค์ธาตุมีลวดลายทำเป็นซุ้มประตูทั้งสี่ด้าน ถัดจากช่วงนี้ไปเป็นส่วนยอดของเจดีย์ที่ค่อยๆ สอบเข้าหากัน ส่วนยอดรอบนอกของธาตุก่องข้าวน้อยมีกำแพงอิฐล้อมรอบขนาด 5x5 เมตร นอกจากนี้บริเวณด้านหลังองค์ธาตุมีพระพุทธรูปอยู่องค์หนึ่งก่อด้วยอิฐ นับถือว่าศักดิ์สิทธิ์มาก และในเดือนห้า (เมษายน) จะมีการประเพณีสรงน้ำพระและปิดทอง เชื่อกันว่าถ้าไม่ทำเช่นนี้ฝนจะแล้งในปีนั้น

มีอายุอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 23-25 (สมัยอยุธยาตอนปลาย) ประวัติของการสร้างธาตุแห่งนี้แตกต่างไปจากธาตุอื่น ๆ ที่มักเกี่ยวข้องกับพุทธศาสนา โดยเป็นนิทานพื้นบ้านเล่าว่า มีชายหนุ่มชาวนา (บ้างว่าชื่อ ทอง) ที่ได้ทำนาทั้งชีวิต วันหนึ่งเขาออกไปไถนา ในเวลาเที่ยงเขาเหนื่อยล้า รู้สึกเกิดอาการร้อนรนและหิวโซ มารดาของหนุ่มชาวนามาส่งข้าว แต่มาช้ากว่าเวลาปกติ ชายหนุ่มเห็นว่าก่องข้าวที่มารดาถือมาให้นั้นก่องเล็กมาก เขาโกรธมารดามาก จึงทำร้ายมารดาด้วยความโมโหหิว เอาคันไถนาฟาดไปที่มารดา จนมารดาล้มและเสียชีวิต หลังจากนั้นเขากินข้าวที่มารดานำมาให้ แต่ก็กินเท่าไรข้าวก่องน้อยนั้นก็ไม่หมดก่อง ลูกชายเริ่มได้สติ หันมาเห็นมารดานอนเสียชีวิตบนพื้น จึงรู้สึกเสียใจมากที่ได้ทำผิดไป จึงได้สร้างธาตุก่องข้าวน้อยแห่งนี้ขึ้นมาด้วยมือเพื่อชดใช้บาปกรรม

1.  ที่มา : หนังสือสถาบันลือธรรม

2. ผู้เรียบเรียง  : อาจารย์ กฤษณะ  สุริยกานต์  

3. เอกสารอ้างอิง :   ดนุพล  ไชยสินธุ์ .วรรณกรรมพื้นบ้านอีสาน.มหาสารคาม:2526

                          กัลยา  คุณทะวงษ์. วรรณกรรมพื้นบ้าน. นครราชสีมา:วิทยาลัยครูนครราชสีมา,2521.(อัดสำเนา)

หมายเหตุ

             เรื่องก่องข้าวน้อยฆ่าแม่เป็นวรรณกรรมพื้นบ้านที่ไม่ปรากฏชื่อผู้แต่งและไม่ปรากฏหลักฐานว่าแต่งในสมัยใด เพราะเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริงในหลายร้อยปีที่แล้วและยังมีการสร้างธาตุก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ให้ผู้คนไปเที่ยวชมกราบไหว้ วรรณกรรมพื้นบ้านเรื่องก่องข้าวน้อยฆ่าาแม่คงเป็นที่รู้จักแพร่หลายมานานแล้วดังปรากฏในรูปแบบต่างๆ เช่นหมอลำ เพลง แหล่ การ์ตูน ละคร ภาพยนต์  ฯลฯ

บทที่2

  วิเคราะห์เนื้อเรื่อง

1. วิเคราะห์ชื่อเรื่อง

        นิทานเรื่องก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ ตั้งตามชื่อข้าวของเครื่องใช้และตัวละครในเรื่อง ที่ลูกชายได้ไถนาจนหิวข้าวหนักจนตาลาย เกิดอารมณ์โมโหหิวด่าแม่ว่าทำไมเอาข้าวมาส่งก่องข้าวน้อยอย่างนี้ คิดว่าตัวเองจะกินข้าวไม่อิ่ม จึงใช้แอกไถนา ทุบตีแม่ตัวเองจนสิ้นใจ จึงได้ชื่อเรื่องว่า ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

2. แก่นเรื่อง   

           ความโกรธจนขาดสติยั้งคิด ทำให้เกิดการสูญเสียที่ยิ่งใหญ่

3. โครงเรื่อง

      การเปิดเรื่อง   เปิดเรื่องด้วยคติสอนใจ ให้เห็นว่าความโกรธโมโหจำนำไปสู่ความสูญเสียเราควรควบคุมสติ อารมณ์ตัวเองให้ดีในการที่จะทำงานอย่างใดอย่างหนึ่งอย่าให้ความโกรธเข้ามาครอบงำในจิตใจเราได้

      การดำเนินเรื่อง

- มีครอบครัวชาวนาอยู่ครอบครัวหนึ่งอยู้ด้วยกันสองแม่ลูก

- ถึงฤดูทำนาลูกชายไปไถนาเป็นประจำ

- แม่จะหุงหาอาหารทำกับข้าวไปส่ง

- วันหนึ่งลูกชายได้ไปไถนาแต่เช้าตรู่

- แม่ก็ทำอาหารเช่นเดิม แต่วันนั้นเป็นวันพระ แม่จึงจัดอาหารไปวัดก่อน

-หลังจากทำบุญที่วัดเสร็จแม่ก็นำอาหารไปส่งลูก ซึ่งกว่าจะถึงนาก็เป็นเวลาสายมากแล้ว

- ลูกชายทำงานหนัก จึงเกิดอารมณ์โมโหหิวอย่างรุนแรง

- ลูกชายไถนาไปทั้งบ่นด่าแม่ตัวเองว่าไม่เอาข้าวมาส่งสักที                    

- เมื่อแม่มาถึง ก็ร้องเรียกลูกมากินข้าว พลางจัดอาหาร

- ลูกชายโมโหหิว จึงปลดแอก วิ่งเข้ามาหาแม่

- กระหน่ำฟาดแอกลงบนศรีษะแม่

 - ลูกชายพูดว่า มึงไม่เห็นใจกู ก่องข้าวน้อย กูกินไม่อิ่มหรอก

- กินไปสักพักเขาก็รู้สึกอิ่ม แล้วเหลือบไปดูก่องข้าว ปรากฏว่าข้าวยังเหลืออยู่

-  ครั้นความโกรธผ่อนคลายลง จึงหวนคิดถึงแม่ แต่แม่ได้สิ้นลมหายใจไปเสียแล้ว

- ลูกชายรู้สึกผิดว่าเป็นบาปนักจึงเข้ามอบตัว และขอบวชเป็นพระภิกษุ อุทิศส่วนกุศลให้แม่

- ท่านเจ้าเมืองเห็นว่าเป็นพระที่ดี จึงเลื่อมใสศรัทธาถวายไม้กวาดลานวัดที่ทำด้วยด้ามทองคำ

- สมัยก่อนชาวอีสานเรียกไม้กวาดลานวัดว่า ตาด และด้ามไม้กวาดเป็นทองคำ จึงได้ชื่อหมู่บ้านว่า หมู่บ้านตาดทอง

การจบเรื่อง          

             จบด้วยการบอกถึงว่าลูกชายที่เป็นพระได้สร้างเจดีย์ขึ้น ที่เรียกว่า พระธาตุก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

4.ตัวละครในเรื่อง

1.ลูกชายชื่อทอง

 เป็นชายหนุ่มที่กำพร้าพ่อ มีลักษณะนิสัยขี้โมโห นิสัยวู่วามเอาแต่ใจตนเอง

2.แม่ของทอง

ไม่ปรากฎชื่อ มีลักษณะนิสัย เป็นห่วงเป็นใยลูก รักลูกมาก

3.เจ้าทุย

เป็นควายที่ทองใช้ไถนา

5.การใช้ภาษา

                นิทานเรื่องก่องข้าวน้อยห่าแม่  เป็นการแต่งขึ้นโดยการใช้ภาษาถิ่นอีสานของ จังหวัดยโสธร และหนังสือบางเล่มอาจจะใช้ภาษาไทยกลาง   แต่งเป็นร้อยแก้วร้อยกรอง ใช้ภาษาที่อ่านและเข้าใจง่ายใช้ ถ้อยคำภาษาเรียบเรียงไว้อย่างสละสลวยบรรยายเนื้อหาได้ดี และมีการดำเนินเรื่องดี  ในเรื่องกล่าวถึงลักษณะนิสัยตัวละคร การสนทนา นอกจากสำนวนภาษาที่จัดว่าดีเยี่ยมเหมาะแก่นักอ่านทั่วไป และนำไปประยุกต์เป็นละครการ์ตูน ละครเวที หนังสือเรียน หมอลำ

6.ฉาก/สถานที่

                ฉากหลัก

                         1.ดำเนินเรื่องอยู่กลางทุ่งนาเพราะลูกชายชื่อทองได้ออกไปไถนาและฆ่าแม่ตายกลางทุ่งนา

บทที่3ความโดดเด่น

เรื่องก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

  มีความโดดเด่นด้านการดำเนินเรื่องและสถานที่ที่เกิดเหตุการณ์กลางทุ่งนาเพราะตัวละครที่เป็นลูกชายที่ชื่อทองได้ไปไถนาที่ทุ่งนาแล้วหิวข้าวจนโกรธโมโหร้าย เห็นแม่เอาก่องข้าวน้อยมาจึง ได้ฆ่าแม่เพราะคิดว่าตัวเองจะกินข้าวไม่อิ่ม

บทที่4 การนำไปประยุกต์ใช้

ปัจจุบันนิทานเรื่องก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายดังปรากฎในหลายรูปแบบ ได้แก่

-หมอลำเรื่องต่อกลอน เรื่อง ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ คณะ เพชรอุบล

-เพลงลูกทุ่ง  เพลง : ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ ศิลปิน : ศิริพร อำไพพงษ์ อัลบั้ม : ฝากไว้ในแผ่นดิน

                     เพลง กล่องข้าวน้อยฆ่าแม่ - ศิลปิน พรศักดิ์ ส่องแสง - ชุด พ่อหม้ายใจมาร

-เพลงแหล่  เทศน์แหล่แบบอีสาน 

-บทสวดสรภัญญะ  ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่สรภัญอิสาน

-VCD ลำเรื่อง คณะ เฉลิมพล มาลาคำ เรื่อง ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ วีซีดี 3 แผ่นจบ

-ภาพยนต์ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ พ.ศ.2523 กำกับโดย พงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา

-การ์ตูนแอนิเมชั่น นิทานพื้นบ้านเรื่องกล่องข้าวน้อยฆ่าแม่ เป็นผลงานของนักศึกษา รายวิชานวัตกรรม เทคโนโลยีและสารสนเทศทางการศึกษา

-ภาพจิตรกรรม 

-หนังตะลุง

- ลิเกของภาคกลาง

-ละครซอภาคเหนือ  ซึ่งล้วนมีการนำเอาโครงเรื่องนิทานก่องข้าวน้อยฆ่าแม่มาสร้างสรรค์ดัดแปลงเป็นข้อมูลทางวัฒนธรรมของไทยมาจนถึงทุกวันนี้

 อินโฟกราฟฟิค(Infogeaphic)

นางสาวนิตยา  กลางนา ปี3 หมู่1 รหัสนักศึกษา 57210406102

ปริศนาคำทายในชุมชนตัวเอง

ภารกิจที่ 3/1

หาปริศนาคำทายในชุมชนตัวเองมา 9 ประเภทแล้วแยกโครงสร้าง

บ้านโนนศรีสวัสดิ์ ต.ดงมูล อ.หนองกุงศรี จ.กาฬสินธุ์

โดยมีโครงสร้างปริศนาคำทาย ดังนี้

1.อารัมบท/ส่วนนำ/ส่วนถาม

2.บอกสมญา บอกลักษณะเด่น

3.พรรณาลักษณะส่วนขยาย

4.จุดบอด/จุดสะดุดใจ

5.สรุป

6.เฉลย

 1.อวัยวะ

           2           3              4                1                    6

-เฒ่าสองเฒ่า บังแล้ว บ่เห็นกัน  แม่นหยัง    คำเฉลย   ใบหู

    1                      2            3             4                          6

-แม่นหยัง  ตัดกกบ่ตาย  ตัดปลายบ่เหี่ยว        คำเฉลย   เส้นผม

            3             4        2           1                          6

 -เฒ่าสองเฒ่า นั่งเฝ้า ปืนกล  แม่นหยัง    คำเฉลย(ไข่หำ หรือ ลูกอัณฑะ)อวัยวะเพศชาย

        1              2            3          4       5                     6

-แม่นอิหยัง ไว้ขาว อยู่ในวัง บ่สั่ง บ่ออก       คำเฉลย ขี้มูก

       2         4            3            1                6

-น้ำพออาบแต่บ่พอกิน แม่นหยัง     คำเฉลยเหงื่อ

2.พืช

        1               2        3        4                5                                6

-แม่นอีหยัง ห้อยอยู่หลักตักกะเต็ม  บ่ตักกะเต็ม      คำเฉลย  คือ มะพร้าว

        3                  2                                    4                    1               6

-แต่น้อย ๆ มันนุ่งผ้าเหลือง  ใหญ่ขึ้นมาละผ้าถิ่ม  แม่นหยัง คำเฉลย หน่อไม้

      2          3              4            1              6

-ม้าอีขาวหางยาวต้วยก้น  แม่นหยัง  คำเฉลย ต้นกล้วย

      2     3       5             1                         6

-ต่ำต้อม่อมีข้อสุตา  แม่นหยัง       คำเฉลย สับปะรด

     2     3          4       5              1                      6

- สุกบ่หวาน  บานบ่หอม  แม่นหยัง     คำเฉลยพริก,  ดอกฝ้าย

3.สัตว์

        1             2      3                        6

- แม่นอิหยัง ยืนต่ำนั่งสูง   คำเฉลย  หมา หรือสุนัข

     3                   2                   4                  5                1              6

-อีน้อย ๆ นุ่งซิ่นหมี่แดง  ยามเมื่อแลงแล่นเข้าพุ่ม  แม่นหยัง  คำเฉลย แย้

            2               3          4                1                   6

- สี่ตีนเดินมา  หลังคามุงกระเบื้อง  แม่นหยัง   คำเฉลย เต่า

        2       3          4              1            6

-อีหลังขดขี่เฮือลอดพุ่ม แม่นหยัง   คำเฉลย กุ้ง

          1               2          3                4               6

- แม่นอิหยัง  บ่มีขา  มีแต่หัว  กะหย่างได้ คำเฉลย หอย

4.สิ่งของ/เครื่องมือเครื่องใช้

        1                 2          3                    4            5                           6

- แม่นอิหยัง สี่ตีนตั้งธรณีย่องแย่ง  อ้าปากขึ้นเทิงฟ้าคาบงา  คำเฉลย ข้อง

        1                 2              3           5      4              6

-แม่นอิหยัง มีหูสองหู  หม่องกลางเป็นหลุม   คำเฉลย หม้อ

            1           2          3              4           5                        6

- แม่นหยังเอ่า หน่าสั่นฟันขาว  มักกินนำยอดภูเขา  คำเฉลย ขวาน

         1             2            3         4               6

- แม่นอิหยัง แม่ฮ้อง  ลูกออกหากิน   คำเฉลย ปืน

          1             2              3             4      5                   6

- แม่นอิหยัง นอนหงายให้เขาขี่ เอามือตี่ยัดใส่ คำเฉลย รองเท้า

5.ดินฟ้าอากาศ/ธรรมชาติ

         2        3              4                 1            6

-สุกเต็มฟ้ากาตอดบ่เหมิด  แม่นหยัง คำเฉลย  ดาว

       2           3         4                   1             6

-สุกเต็มดินเก็บกินบ่ได้  แม่นหยัง  คำเฉลย  แสงแดด

           1              2          3        4                6

-แม่นอิหยัง ต่ำกว่าหญ้าสูงกว่าดิน   คำเฉลย ภูเขา

           1          2         4         3          5                      6

-แม่นอิหยัง เซ่า ๆ เข้าถ้ำ  ค่ำออกมาเรียงราย   คำเฉลย ดาว

         1                3                             4                 5        2                          6

-แม่นหยังเอ่ย ชักกะบ่ได้ชัก ชวนกะบ่ได้ชวน แต่ลอยนวลมาเอง   คำเฉลยพระจันทร์

6.อาหารการกิน

         1              2                 3                  4               5                     6

- แม่นอิหยัง หีบน้อย ๆ ใส่ผ่าเหลือง  คนหมดเมืองไขบ่ออก  คำเฉลยไข่

      1                2            3                   4                         6

- แม่นอิหยัง สุกแคะ สุกขาง สุกคาฮังสุกคาฮู      คำเฉลยขนมครก

           2          3              5                    4               1                 6

-แต่น้อย ใส่เสื้อคับ ใหญ่ขึ้นมา ใส่เสื้อหลวม แมนหยัง  คำเฉลยหมากขาม

             2               3               4                1                6

-เชือกเส้นเดียว จูงควายเหมิดหมู่ แมนหยัง    คำเฉลยผักบุ้ง

        2               3                5           1                    6

-กินข้างใน เอาเปียกไว้เฮ็ดแนว แมนหยัง   คำเฉลย ข้าว

7.กิจกรรม การละเล่น นันทนาการ

            2                     3              4                1                   6

- ก่างขาตาเดียว  ปากเบี้ยว  นิ้วกะดิก  แม่นหยัง    คำเฉลยคนยิงปืน

           1                2           3           4      5                      6

- แม่นหยังเอ่า สองคนยืนจังก้า ตั้งท่าชกมวย    คำเฉลยคนเลื่อยไม้

         2             3            4        5          1                   6

- หยิบออกยิ่งใหญ่ หยิบใส่ยิ่งเล็ก แม่นหยัง  คำเฉลยคนขุดบ่อ

        2           3      4               1                       6

- ซ้างขึ้นภู  ตบหูเป๊ะ ๆ  แม่นหยัง   คำเฉลยคนต่ำหูก  (ทอผ้า)

      2                     3      4        5               1                      6

-น้ำพัดลาน ๆ ฮอดบ่อนคันแล้วถอย  แม่นหยัง   คำเฉลยคนไถนา

8.ความเชื่อประเพณี

     2    3          5                    1                   6

-ไปทั้งหมู่ อยู่ผู้เดียว  แม่นอิหยัง  คำเฉลย เผาศพ

       1             2         3           4         5                                   6

-แม่นอิหยัง บ่ถึงฤดูบ่เข้า บ่ถึงคราวบ่ออก   คำเฉลย พระเข้าพรรษา-พระออกพรรษา

        2            3          4      5             1                        6

- คนเฮ็ดบ่ได้ใช้  คนใช้บ่ได้เฮ็ด  แม่นหยัง      คำเฉลยโลงศพ

       1                  2                   3                     4        5                             6 

- แม่นอิหยัง คนสามบ้านกินน่ำส่างเดียว บ่เหยียบฮอยกัน  คำเฉลยพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์

        1               2        3                     4           5                               6 

-แม่นอิหยัง อ้วนดำคือหมี อ้วยพีคือแรด หากินแต่เช้า     คำเฉลย บาตรพระ

9.ความสัมพันธ์ทางสังคม

      2        3     4       5         1                      6

-ไฟไหม้ดังบ่ไหม้ขี้มูก  แม่นหยัง    คำเฉลยคนสูบยา

         2                    3                    4                  5                     1               6

-บักน้อย ๆ โตนตั่งคอหัก  หมาแล่นสัก  แมงวันแตกโผ่  แม่นหยัง  คำเฉลย ขี้

        1                  2                3                                 6

- แม่นอิหยัง ส่วยกางลำ  ทำกางบ้าน    คำเฉลยคันหลาวกับคนตำข้าว

         1                     2                3                           4                     6

-แม่นอิหยัง ขาไปสองคน พอมืดฟ้ามัวดิน กลับมาคนเดียว  คำเฉลยเงา

         1                   2           3              4           5                   6

-แม่นหยังเอ่ย จูมแต่พร้อมบ้าน บ่ทันบานจั๊กเถื่อ คำเฉลยจอมปลวก

นางสาวนิตยา   กลางนา นักศึกษาชั้นปี 3 หมู่ 1 รหัสนักศึกษา  57210406102